PRZEJRZYSTOŚĆ DZIAŁANIA SPÓŁEK
JBKJ
To ostatni etap – w dużej mierze stanowi podsumowanie dotychczas zdobytej w monitoringu wiedzy i doświadczeń. Ze względu na wszystkie opisane wyżej nieprawidłowości w sferze działania spółek komunalnych, warto działać na rzecz wprowadzania w spółkach zasad przejrzystości, które będą miały charakter zapobiegający ewentualnym nadużyciom, a także będą umożliwiać stałą kontrolę obywatelską nad zarządzaniem naszymi (publicznymi) pieniędzmi.
KBKJB
Pliki
SPÓŁKI WOBEC ZASAD DOSTĘPU DO INFORMACJI PUBLICZNEJ
kjbkj
Formalnie niezależne spółki komunalne gospodarują mieniem publicznym i wykonują zadania publiczne. A jak mówi artykuł 61 ust. 1 Konstytucji RP Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności […] jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.
Bardziej szczegółowe są przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej:
Artykuł 4, ustęp 1, punkt 5: obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności: podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.
Szerzej o stosowaniu ustawy o dostępie do informacji publicznej do m.in. spółek komunalnych pisze Krzysztof Izdebski (str. 17-24).
kjhk
Czy spółka ma stronę internetową i/lub BIP?
kjbkj
Komentarz opiekunów:
Spółka komunalna musi prowadzić Biuletyn Informacji Publicznej (na podstawie art. 8 ustawy o dostępie do informacji publicznej w nawiązaniu do art. 4) – jednak w związku z tym, że jego nieprowadzenie albo nieaktualizowanie nie rodzi w praktyce żadnych konsekwencji, wiele podmiotów zobowiązanych nie prowadzi BIP lub nie umieszcza na nim żadnych informacji.
Zarzuty wobec sposobu prowadzenia BIP przez spółki komunalne ma Najwyższa Izba Kontroli (NIK Delegatura w Katowicach LKA-4112-002-03/2014, str. 22)
kjbkj
Proponowany sposób zdobycia informacji:
Sprawdź w internecie, czy spółka prowadzi stronę internetową i/lub BIP i opisz ich zawartość.
Czy spółka odpowiada na wnioski składane w trybie dostępu do informacji publicznej?
kjbkj
Komentarz opiekunów:
Jak było powyżej udowodnione, spółki podlegają ustawie o dostępie do informacji publicznej ze względu na gospodarowanie mieniem publicznym i wykonywanie zadań publicznych. Mają więc obowiązek udostępniać posiadane informacje publiczne na BIP lub w odpowiedzi na składane wnioski.
kjbkj
Proponowany sposób zdobycia informacji:
Opisz swoje doświadczenia zdobyte podczas monitoringu.
Czy jest możliwość spotkania się z członkami zarządu spółki w celu przeprowadzenia wywiadu?
kjbkj
Komentarz opiekunów:
Zarząd spółki komunalnej musi być dostępny dla interesantów w wyznaczonych godzinach.
kjbkj
Proponowany sposób zdobycia informacji:
Opisz swoje doświadczenia zdobyte podczas monitoringu.
Miejski Zakład Komunikacji posiada stronę internetową pod adresem: mzk.slupsk.pl, stosunkowo prostą, intuicyjną i czytelną. Strona zawiera podstawowe informacje o spółce. W dziale "O nas" ujęta jest misja oraz wizja działalności spółki. W dziale "Projekt unijny" opisany został projekt, w ramach którego spółka zakupiła 18 nowych autobusów. Kolejnym opisanym działem jest "Nasza oferta", gdzie omówione są zasady korzystania z przestrzeni reklamowej na i w autobusach, usługi parkingowe, a także oferta paliw na stacji spółki. Dział "Przetargi" informuje o aktualnie ogłoszonych oraz archiwalnych przetargach spółki. Pod hasłem "Flota" można przejrzeć listę autobusów znajdujących się na wyposażeniu MZK. Jednakże oprócz nazw nie można dowiedzieć się nic więcej na temat danego pojazdu, a także liczby autobusów danego typu. Za to bardzo ładnie opisana jest "Historia" opisująca przeobrażenia komunikacji zbiorowej w Słupsku od roku 1910 po dzień dzisiejszy - spółkę MZK. Ostatnim działem jest "Kontakt"wskazujący pełną nazwę spółki, adres, adres korespondencyjny, adres e-mail i podstawowe telefony.
Spółka posiada również BIP najprostszej, podstawowej formie, zawierający błędne, przykładowe strony.
REKOMENDACJE:
Dla większej przejrzystości działania spółki proponujemy zwiększenie intensywności pracy z Biuletynem Informacji Publicznej.
Naszym zdaniem dobrze byłoby opublikować następujące elementy w działach:
1. zakładka Dane spółki
- Aktualny Akt Założycielski Spółki
2. zakładka Przedmiot Działalności Spółki
DRUGA REKOMENDACJA! - dla zwiększenia przejrzystości działania spółki proponujemy wyrejestrowanie zbędnych przedmiotów działalności, którymi spółka się nie zajmuje z jednoczesnym uaktualnieniem BIP-u.
Zgodnie ze Sprawozdaniem Działalności spółki za rok 2014 spółka działała w 9 z 35 zarejestrowanych obszarów:
- transport pasażerski i miejski
- pozostały transport lądowy pasażerski
- wynajem i dzierżawa pozostałych pojazdów samochodowych
- konserwacja i naprawa pojazdów samochodowych
- sprzedaż detaliczna paliw
- wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi
- pośrednictwo w sprzedaży miejsca na cele reklamowe w pozostałych mediach
- pozostała sprzedaż detaliczna w niewyspecjalizowanych sklepach
- sprzedaż detaliczna napojów alkoholowych i bezalkoholowych.
3. zakładka Organy i osoby sprawujące w nich funkcje i ich kompetencje
1) uzupełnienie treści o kompetencje organów
2) uzupełnienie treści o kompetencje poszczególnych członków (krótkie notatki)
3) zamieszczenie "Zasad nadzoru właścicielskiego nad spółkami z udziałem miasta Słupska"
4. zakładka Majątek Spółki
1) uzupełnienie o informacje z podnoszenia kapitału spółki (rok i wielkość)
2) umieszczenie Rejestru umów (zgodnie ze schematem rejestru umów Miasta z możliwością przeszukiwania)
5. utworzenie zakładki - Społeczna Odpowiedzialność Biznesu
TRZECIA REKOMENDACJA! - ustalenie zasad konkursowych dofinansowania w ramach CSR. Bardzo się cieszymy, że spółka jest otwarta na potrzeby III sektora dofinansowując jego działalność, jednakże nie ma opracowanego regulaminu udzielania dofinansowań, ani nie jest w zgodzie z programem współpracy z organizacjami pozarządowymi Miasta Słupsk. Dlatego rekomendujemy założenie w budżecie kwoty w ramach CSR oraz ogłaszanie konkursów dla organizacji pozarządowych zgodnie z przyjętym programem współpracy oraz strategią rozwoju spółki. Takie rozwiązanie nie tylko zwiększy wartość spółki w oczach mieszkańców, a także pozwoli na przejrzystość i jasne zasady dofinansowania działań organizacji pozarządowych. Ogłaszanie konkursów zgodnie ze strategią rozwoju spółki pozwoli również na profesjonalną promocję skierowaną do odbiorców - mieszkańców Słupska i realizację zadań strategicznych.
6. utworzenie zakładki Rejestr Zmian. Zakładka ma na celu uwidocznienie zmian dokonywanych w BIP-ie. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 stycznia 2007 r.w sprawie Biuletynu Informacji Publicznej BIP ma być wyposażony w mechanizm dziennika, w którym odnotowywane są zmiany w treści informacji publicznych udostępnianych w BIP oraz próby dokonywania takich zmian przez osoby nieuprawnione, zaś Dzienniki dla tych stron prowadzone są w sposób automatyczny. Dobrze byłoby uwidocznić taki dziennik jednocześnie ukazując przejrzystość funkcjonowania biuletynu.
7. permanentne usunięcie z BIPu stron testowych (posiadających najwięcej odsłon), a także dokonanie nazewnictwa stron w statystykach (są naliczone odsłonięcia dla nieistniejących stron)
Spółka stara się być transparentna, na wnioski odpowiada w pełni, terminowo, choć prawie zawsze wykorzystując termin w pełni, tj. 14 dni. Jedynie w przypadku listy osób zatrudnionych odmówiła udostępnienia tej informacji zasłaniając się ustawą o ochronie danych osobowych.
Spółka wielokrotnie kontaktowała się na podany we wniosku telefon, zarówno sama Pani Prezes, jak i przydzielony do kontaktów z nami pracownik. Choć nie było dane spotkać się nam z zarządem spółki, to uważamy po naszych dotychczasowych kontaktach, że nie stanowiłoby to problemu.